Latarka czołowa doskonale sprawdzi się zarówno podczas wspinaczki na ośmiotysięcznik, jazdy na rowerze, biegu, wieczornego powrotu z pubu, jak i wtedy, gdy wieczorem idziesz po drewno.
Jednak wybór latarki czołowej to nie zabawa. Bardzo łatwo się w tym wszystkim pogubić: lumenach, metrach zasięgu i godzinach działania. Ile diod potrzebujesz? Do czego służy czerwone światło? Czy konieczny jest wskaźnik naładowania baterii? Czy lepszy jest pasek czy linka? Aby ułatwić Ci wybór, przygotowaliśmy artykuł z kilkoma wskazówkami, jak właściwie wybrać latarkę czołową.
Podstawowe zasady
Na początku każdego właściwego wyboru, niezależnie od typu produktu, ważne jest postawienie sobie 5 podstawowych pytań, które pomogą ci dobrać odpowiedni produkt:
- dla kogo szukasz sprzętu
- w jakich warunkach będzie najczęściej używany
- jak często będziesz go używać
- czego oczekujesz od sprzętu
- ile chcesz zainwestować w zakup
Jeśli znasz odpowiedzi na wszystkie wspomniane pytania, możesz przejść do samego wyboru.
Podział czołówek
Chociaż czołówki możemy podzielić według kilku kryteriów, w zasadzie wystarczy podstawowy podział według poszczególnych parametrów.
Podstawowe parametry:
- strumień świetlny
- maksymalny zasięg
- maksymalna wytrzymałość
- rodzaj zasilania
- odporność
- waga
Strumień świetlny
Strumień świetlny (lub moc światła) informuje o tym, jak mocno źródło będzie świecić. Jednostką jest 1 lumen (lm).
Aby lepiej zrozumieć te wartości, weźmy przykład strumienia świetlnego konwencjonalnych żarówek wolframowych.
- Żarówka 40 W ma strumień świetlny 400 lm
- Żarówka 60 W ma moc wyjściową 700 lm
- Żarówka 100 W ma strumień świetlny 1300 lm
Na rzeczywisty rezultat, tj. jakość oświetlenia, wpływa również możliwość kontrolowania strumienia świetlnego. Regulacja odbywa się automatycznie wewnątrz urządzenia za pomocą mikroprocesora i skutkuje stałym strumieniem świetlnym przez cały okres użytkowania baterii.
Zwłaszcza tańsze czołówki "no name" z centrów handlowych nie posiadają takiej funkcji i choć producent podaje taką samą moc jak renomowane marki, to już po kilku minutach użytkowania widoczny jest - wraz ze spadkiem pojemności baterii - stopniowy spadek mocy światła, a wraz z nim pogorszenie widoczności.
Mocniejsze reflektory są używane przez bardziej wymagających użytkowników, a ich wyższa wydajność jest zwykle rekompensowana wyższą ceną.
Podział według mocy:
- Mniej niż 100 lm - nadaje się do domu, gdy zabraknie prądu, domku letniskowego, piwnicy, spaceru z psem i wszędzie tam, gdzie trzeba być widocznym.
- 100-400 lm - do bardziej wymagających aktywności, takich jak bieganie nocą, jazda na rowerze, narciarstwo biegowe, skitour, kemping i inne aktywności na świeżym powietrzu.
- ponad 400 lm - do najtrudniejszych warunków, sportów ekstremalnych i zastosowań profesjonalnych
Zasięg
Mówiąc prościej, jest to informacja o tym, jak daleko można świecić czołówką w wybranym trybie.
Do normalnych czynności, takich jak pobyt w domku, oświetlenie wokół domu, spacery, wieczorne spacery po parku, zasięg 50 metrów jest wystarczający.
Do bardziej wymagających aktywności - jazdy na rowerze, biegania, narciarstwa biegowego itp. wybierz czołówkę o większym zasięgu.
W większości przypadków zasięg można regulować podczas aktywności dzięki wielu trybom oświetlenia.
Im większy zasięg, tym mocniejsza musi być czołówka, tym większy strumień świetlny musi mieć, a zatem niestety często krótszy czas świecenia.
Maksymalna wytrzymałość
Absolutnie kluczowy parametr. Bez zasilania czołówka nie będzie świecić. Wskaźnik informuje, jak długo reflektor będzie świecił w wybranym trybie, zanim strumień świetlny spadnie poniżej określonego limitu.
Niestety, istnieją ogromne różnice między danymi producentów.
W przypadku tanich produktów "no name" często podawane są wartości określające czas potrzebny do całkowitego zgaśnięcia reflektora, ale nie uwzględniają one faktu, że znacznie wcześniej widoczność jest już tak niska ze względu na zmniejszoną moc reflektora (niski poziom naładowania baterii), że urządzenie jest faktycznie bezużyteczne.
Renomowani producenci czołówek (np. Petzl, Ledlenser, Beal) zazwyczaj podają wartości odzwierciedlające rzeczywistą żywotność czołówki, tj. czas, w którym jej światło będzie na tyle silne, że nadal będzie zapewniać wystarczający przegląd otaczającego terenu.
Typ zasilania
Rodzaj wybranego zasilacza zależy przede wszystkim od poziomu i rodzaju użytkowania.
Najpopularniejsze rodzaje zasilaczy:
- baterie płaskie (guzikowe)
- baterie małe paluszki AAA
- baterie paluszki AA
- baterie litowe (CR123A)
- akumulatory Li-Ion (18650)
Tak zwane baterie płaskie (guzikowe) są używane tylko w mniej wydajnych czołówkach lub tych o mniejszych wymiarach. Takie reflektory są zwykle używane tylko do podstawowego oświetlenia, czy to w domu, czy na wycieczce.
Baterie paluszki i małe paluszki są najczęściej używanym rodzajem zasilania. Są tanie i łatwo dostępne. Są one również łatwe do wymiany. Latarki czołowe z bateriami AA i AAA są lekkie, odpowiednie do codziennego użytku, wędrówek, podróży i biegania.
Akumulatory litowo-jonowe i litowe są stosowane głównie w mocniejszych reflektorach. Akumulatory te prawie nie ulegają "samorozładowaniu", mają długą żywotność, ale są trudniejsze do znalezienia, wymagają specjalnej ładowarki i są mniej odporne na działanie mrozu. Nadają się do długich biegów, jazdy na rowerze, wypraw, po prostu wszędzie tam, gdzie niezbędna jest maksymalna trwałość i wydajność.
Coraz więcej wysokiej klasy latarek czołowych ma zintegrowane ładowanie przez micro USB. To bardzo ułatwia obsługę. Po zakończeniu aktywności możesz naładować latarkę, tak samo jak robisz to ze swoim telefonem, i po kilku godzinach jest gotowa do użycia. W trakcie wielodniowych wypraw można również skorzystać z ładowania z powerbanku.
Niektóre ultrawydajne, głównie do eksploracji jaskiń, latarki czołowe mają oddzielne, odłączaną baterię. Jest ona umieszczona na tylnej części i połączone z latarką kablem.
Dobra rada na koniec: Zawsze nosić ze sobą dodatkowe źródło zasilania, nawet jeśli masz akumulator do ładowania. Pozwoli to uniknąć potencjalnych problemów.
Waga:
Waga czołówki to jeden z istotnych parametrów. Jeśli wyruszasz na krótką wędrówkę lub wieczorny wypad, kilka dodatkowych gramów nie będzie dla ciebie uciążliwe, ale podczas bardziej wymagającego trekkingu czy podróży samolotem każdy gram ma znaczenie. Dlatego przed zakupem należy zastanowić się nad powodem zakupu i późniejszym użytkowaniem, a następnie odpowiednio dostosować wybór.
Odporność czołówki
Lampka czołowa powinna być wytrzymała. Dlatego interesować nas będzie odporność na wodę, pył i inne obce substancje.
Odporność lampki czołowej na penetrację obcych substancji (pył) i wodę jest określana za pomocą tzw. stopnia ochrony (Ingress Protection) - IP.
Wybierajcie czołówki z co najmniej stopniem ochrony IPx4 (chronione przed rozpryskującą się wodą) i wyższym. Im bardziej wymagające warunki użytkowania, tym wyższy stopień ochrony.
Stopień ochrony IP
Jest on określony w tak zwanym kodzie IP, który składa się ze znaków "IP", po których następują dwie cyfry.
Stopnie ochrony zostały sklasyfikowane przez międzynarodową normę IEC 60529, opracowaną przez Międzynarodową Komisję Elektrotechniczną IEC (International Electrotechnical Commision). Jest to parametr uznawany na całym świecie.
Pierwsza cyfra oznacza ochronę przed niebezpiecznym kontaktem i wnikaniem ciał obcych. Druga cyfra wskazuje stopień ochrony przed wnikaniem wody.
Tabela wartości stopnia ochrony:
Stopień:
|
Ochrona przed niebezpiecznym kontaktem:
|
Ochrona przed wnikaniem ciał obcych:
|
IP 0x |
bez ochrony |
bez ochrony |
IP 1x |
ochrona przed dostępem do części wierzchem dłoni |
ochrona przed ciałami stałymi o średnicy minimum 50 mm |
IP 2x |
ochrona przed dostępem do części palcem |
ochrona przed ciałami stałymi o średnicy minimum 12,5 mm |
IP 3x |
ochrona przed dostępem do części przy użyciu narzędzia |
ochrona przed ciałami stałymi o średnicy minimum 2,5 mm |
IP 4x |
ochrona przed dostępem do części drutem |
ochrona przed ciałami stałymi o średnicy minimum 1 mm |
IP 5x |
ochrona przed dostępem do części drutem |
ochrona przed pyłem |
IP 6x |
ochrona przed dostępem do części drutem |
ochrona pyłoszczelna |
Stopień:
|
Ochrona przed wnikaniem wody:
|
IP x0 |
bez ochrony |
IP x1 |
ochrona przed padającymi kroplami wody |
IP x2 |
ochrona przed padającymi kroplami wody przy uwzględnieniu wychylenia obudowy o dowolny kąt do 15° od pionu w każdą stronę |
IP x3 |
ochrona przed natryskiwaniem wodą pod dowolnym kątem do 60° od pionu z każdej strony |
IP x4 |
ochrona przed bryzgami wody z dowolnego kierunku |
IP x5 |
ochrona przed strugą wody (12,5 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony |
IP x6 |
ochrona przed silną strugą wody (100 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony |
IP x7 |
ochrona przed skutkami zanurzenia w wodzie przez krótki czas (30 min na głębokość 0,15 m powyżej wierzchu obudowy lub 1 m powyżej spodu dla obudów niższych od 0,85 m) |
IP x8 |
ochrona przed skutkami ciągłego zanurzenia w wodzie (obudowa zanurzona w wodzie, w warunkach uzgodnionych między producentem i użytkownikiem, lecz surowszych niż w przypadku cyfry 7) |
IP x9 |
ochrona przed zalaniem silną strugą wody pod ciśnieniem (80-100 bar i w temperaturze +80°C) przy zachowaniu zgodności z normą DIN 40050 |
Sterowanie czołówkami
Sterowanie czołówką powinno być jak najprostsze. Najważniejsza jest łatwość przełączania poszczególnych trybów oświetlenia i łatwość wymiany baterii.
Wypróbuj wszystko dokładnie. Dobrze wyreguluj paski, aby czołówka nie spadła z głowy i nie uciskała.
Zalecamy wszystkim, którzy zastanawiają się nad zakupem nowej czołówki, aby poświęcili maksymalną uwagę każdemu szczegółowi i nie bali się zapytać sprzedawcy, najlepiej aby produkt został przetestowany przed zakupem bezpośrednio w sklepie.
Kontrola strumienia światła
Strumień światła bezpośrednio określa, jak duże obszary wokół ciebie możesz oświetlić. Innymi słowy, jak światło z czołówki rozprasza się dookoła. Im węższy stożek światła, tym dalej można sięgnąć, ale światło będzie znacznie ostrzejsze i, zwłaszcza w przypadku mocniejszych czołówek, może być męczące.
Z drugiej strony, szeroki stożek zapewnia lepszy widok nie tylko na teren przed tobą, ale także na obszar wokół ciebie. Czasami jednak takie rozproszone światło jest niewystarczające, aby w porę zareagować na zmianę terenu podczas biegu.
Czerwone światło
Niektóre urządzenia są wyposażone nie tylko w standardowe diody LED, ale także w czerwone światło. Jego zaletą jest to, że nie oślepia i nie powoduje ostrych odblasków od błyszczących i gładkich powierzchni (lód, śnieg, szkło, woda). Docenisz to, jeśli biegasz z innymi ludźmi i nie chcesz oślepiać ich, świecąc im prosto w twarze.
Czerwone światło na czołówce może również dobrze służyć we mgle. Jeśli chcesz zwiększyć widoczność w mgle jeszcze bardziej, zmień sposób mocowania czołówki. Zdejmij ją z głowy i przypnij do pasa lub klamry piersiowej. Światło nie będzie świecić tak mocno na delikatne kropelki przed oczami i będziesz widzieć znacznie lepiej i dalej.
Przydatne linki
Autor: team 4camping.cz
Źródła: unsplash.com